Corstiaan Smit – assessment trainer
Voor veel functies is een assessment een onderdeel van het sollicitatieproces. Vaak laat een bedrijf aan het eind van die procedure de laatste twee of drie overgebleven kandidaten een management assessment ondergaan. Er wordt dan gekeken of je echt geschikt bent voor die functie. Op grond van de uitslag van het assessment vindt ook vaak de uiteindelijke keuze plaats wie de vacante functie mag gaan vervullen.
Bij een management assessment worden niet alleen je cognitieve vaardigheden getest, maar er wordt vooral ook gekeken naar je leiderschapskwaliteiten. Je kunt zo’n assessment krijgen als je solliciteert op een managementfunctie, zoals lid van de directie, manager of teamleider. Dit kan zowel bij een externe als een interne sollicitatieprocedure het geval zijn. Ook worden medewerkers van een organisatie wel eens aan een management assessment onderworpen om te kijken wie er kan doorgroeien naar een leidinggevende functie. Daarnaast kan het zijn dat je een management assessment moet ondergaan als er vraagtekens zijn bij je functioneren als manager. Het assessment moet dan duidelijkheid geven over jouw geschiktheid als manager.
Een management assessment is, als het goed is, afgestemd op de functie die je moet gaan vervullen. Voordat wordt bepaald waaruit jouw assessment precies bestaat, vindt er een analyse plaats van de organisatie, de eisen voor de vacante functie en de doelen van het assessment. Op grond daarvan wordt bekeken welke onderdelen de benodigde informatie kunnen leveren. Het exacte programma is dus erg afhankelijk van de branche en de precieze functie die jij moet gaan vervullen. Net als bij de meeste andere assessments zal je waarschijnlijk te maken krijgen met:
Met capaciteitstesten worden jouw cognitieve vaardigheden getest. Er wordt mee bepaald hoe intelligent je bent op verschillende gebieden. Voor een managementfunctie zijn natuurlijk een groot aantal vaardigheden van belang. Zo zullen bijvoorbeeld jouw communicatieve vaardigheden, je analytisch vermogen en je logisch redeneren getest worden. Testen die je kunt tegenkomen zijn: verbaal redeneren, numeriek redeneren, analogieën, cijferreeksen, figuurreeksen en matrixen. Over het algemeen krijg je van tevoren te horen welke capaciteitstesten zullen worden afgenomen. Is dat niet het geval, vraag er dan zelf naar, zodat je die typen testen vooraf kunt oefenen. Door vooraf te oefenen kun je namelijk je resultaat positief beïnvloeden. Door het oefenen raak je gewend aan de vraagstelling en leer je hoe je de verschillende opgaven het beste kunt oplossen. Met de oefenpakketten van Hellotest profiteer je van een perfecte voorbereiding.
In veel management assessments zijn ook persoonlijkheidstesten opgenomen. Bij zo’n persoonlijkheidsvragenlijst krijg je stellingen voorgelegd over gedragingen en karaktereigenschappen. Jij moet dan steeds aangeven in hoeverre die stelling van toepassing op jou is. Behalve dat je toekomstige werkgever geïnteresseerd zal zijn in wat voor type persoon jij bent, zal hij ook graag willen weten wat jouw leidinggevende kwaliteiten zijn. In een management assessment zullen dus ook stellingen opgenomen zijn die hierover gaan. Er wordt dan bijvoorbeeld gekeken in hoeverre jij verantwoordelijkheid neemt, kunt delegeren, beslissingen durft te nemen en anderen kunt overtuigen.
Ook kun je een vragenlijst krijgen waarbij je leiderschapsstijl wordt onderzocht. Heb je bijvoorbeeld een mensgerichte manier van leidinggeven, waarbij je vooral bent gericht op samenwerking of een meer taakgerichte manier van leidinggeven, waarbij voor jou vooral het resultaat telt?
Behalve dat je in de persoonlijkheidsvragenlijsten zelf uitspraken kunt doen over je leiderschapskwaliteiten, zullen deze ook worden getest in praktijksimulaties. Hierbij wordt op een of andere wijze een praktijksituatie nagebootst. Jij moet dan jezelf in een leidinggevende positie spelen. Dit kan bijvoorbeeld in een groepsopdracht of een rollenspel zijn.
Een groepsopdracht moet je meestal samen met je medekandidaten voor een bepaalde functie uitvoeren. Je wordt in een team gezet en moet dan gezamenlijk een opdracht vervullen. Een groepsopdracht kan heel divers zijn. Het kan bijvoorbeeld gaan om een fysieke opdracht (bijvoorbeeld een vlot bouwen), een groepsdiscussie of een vergadering. Een assessor observeert daarbij de verschillende groepsleden. Bij een management assessment wordt daarbij vooral gekeken wat je leidinggevende kwaliteiten zijn. Neem jij het voortouw, werk je met anderen samen en heb je steeds het te bereiken resultaat voor ogen?
Bij het rollenspel wordt een situatie nagebootst die je in je nieuwe functie tegen kunt komen. Jij krijgt dan van tevoren instructies over een bepaalde rol die je moet spelen. Je tegenspeler is een getraind acteur die ook instructies heeft gekregen. Het doel hiervan is om te kijken hoe jij handelt in bepaalde situaties en wat jouw leiderschapskwaliteiten zijn. In het rollenspel zal bijvoorbeeld sprake zijn van een conflict tussen medewerkers onderling of tussen een medewerker en jou. Aan jou als leidinggevende dan de taak om het conflict zo goed mogelijk op te lossen. Meestal duurt een rollenspel tien tot twintig minuten.
De resultaten van alle verschillende testen zullen worden weergegeven in een rapport. Hierin komt de conclusie te staan in hoeverre jij geschikt bent voor het vervullen van een managementfunctie.
Van de capaciteitentesten wordt meestal het aantal of het percentage goede antwoorden gegeven. Meestal laten ze daarbij ook zien hoe je scoort ten opzichte van een referentiegroep. Bij de persoonlijkheidstesten wordt per geteste eigenschap aangeven hoe je daar op scoort. Ook daarbij worden de resultaten van een referentiegroep in het algemeen vermeld. Van de praktijksimulatie wordt een korte beschrijving gegeven, waarbij je leiderschapsstijl en je managementvaardigheden aan de orde komen.
De conclusie van het management assessment zal zijn dat je wel of niet geschikt wordt bevonden voor de leidinggevende functie waarop je hebt gesolliciteerd. Soms wordt nog aangegeven welke vaardigheden je nog verder moet ontwikkelen om een dergelijke functie wel te kunnen vervullen.
Deze conclusie zal altijd eerst met jou gedeeld worden. Meestal gebeurt dat telefonisch of op het assessmentbureau dat het management assessment heeft afgenomen. Het eindrapport wordt dan helemaal met je doorgenomen. Jij mag dan zelf aangeven of het wel of niet doorgestuurd mag worden naar de opdrachtgever.
Andere assessments