Vast onderdeel van het assessment is het gesprek met de psycholoog: het assessmentgesprek. Het assessmentgesprek volgt na een succesvol assessment. Afhankelijk van het soort assessment krijg je dit gesprek voor, tijdens of na andere sollicitatiegesprekken. Als je een assessmentdag hebt, zal het gesprek op die dag waarschijnlijk worden gehouden.
Corstiaan Smit – assessment trainer
Als je hoort dat je een assessment moet doen tijdens een sollicitatieprocedure, dan denk je misschien in de eerste plaats aan capaciteitstesten. Je weet wel, van die reeksen figuren en cijfertjes, waarvan jij dan moet aangeven wat de volgende is. Een assessmentgesprek is echter vaak uitgebreider. Niet alleen je intelligentie wordt getest, maar zeker ook je persoonlijkheid. Je toekomstige werkgever wil niet alleen een slimme werknemer, maar ook een die qua persoonlijkheid bij de functie past. Een interview kan een manier zijn om meer over jouw persoonlijkheid te weten te komen. Het lijkt misschien wat dubbelop als je ook al een of twee sollicitatiegesprekken gehad hebt.
Die sollicitatiegesprekken vinden echter plaats met je toekomstige leidinggevende, een HR-manager of een collega en gaan vaak ook over je ervaring met bepaalde werkzaamheden. Een interview tijdens een assessment gaat meer over jou als persoon en wordt meestal afgenomen door een gedragspsycholoog. Voor veel functie en vacatures is vooraf bepaald welke competenties je in huis moet hebben om de baan aan te kunnen. Neem deze competenties dus goed door. Een paar voorbeelden van competenties zijn:
Uiteraard zijn de competenties per functie verschillend. Commercieel denken is bijvoorbeeld veel meer gewenst in een rol als accountmanager dan voor een accountant. Probeer je voor te bereiden op het gesprek door te achterhalen op welke competenties je gemeten gaat worden. De psycholoog zal proberen vast te stellen of jij deze competenties ook daadwerkelijk bezit.
Daarnaast wordt gemeten wat je ambitie is of je bepaalde sterke en zwakke punten hebt. Maar ook of je gemotiveerd bent voor de baan. In principe zal dit veel overlap hebben met de vragen die recruiters en managers aan je stellen. Wel is het zo dat de psycholoog dit objectief zal doen, omdat die geen bedrijfsbelang heeft bij jouw plaatsing. Daarmee is het een extra test in de sollicitatieprocedure die voor iedereen vergelijkbaar zal moeten zijn.
Een interview tijdens een assessment zal in het algemeen ongeveer een uur duren. Vaak stelt de psycholoog je vragen volgens een vaste opbouw. Per psycholoog kan dat natuurlijk verschillen, maar die opbouw kan er bijvoorbeeld zo uitzien:
Tijdens de introductie kun je nog even ontspannen voordat je aan de bak moet. Er wordt wat over koetjes en kalfjes gepraat (het weer, de drukte op de weg, etc) en er wordt uitgelegd wat precies de bedoeling is. Zo krijg je meestal de duur van het gesprek te horen en de onderwerpen die aan de orde zullen komen. Vaak gaat het ook nog even over de onderdelen van het assessment die je al gehad hebt of die nog volgen.
Een erg standaard eerste vraag is of je jezelf even voor wilt stellen. Je krijgt dus de gelegenheid om precies dat over jezelf te vertellen, waarvan je wilt dat de ander het weet en weg te laten wat je liever voor jezelf houdt. Een goede binnenkomer dus als je dit goed hebt voorbereid. Je kunt iets vertellen over wie je bent, wat je gedaan hebt en waarom de functie waarop je solliciteert je zo leuk lijkt. Het is hierbij niet de bedoeling dat je een half uur over jezelf vol praat, een pitch van één of twee minuten is voldoende.
Vaak wordt er in chronologische volgorde stilgestaan bij je opleiding en verschillende momenten in je carrière. Er zal gevraagd worden naar de keuzes die je hebt gemaakt. Waarom heb je toen voor die baan gekozen en niet voor een andere? Ook kun je vragen verwachten over je taken en verantwoordelijkheden bij de verschillende functies die je vervuld hebt. Er zal ook gekeken worden of er een bepaalde ontwikkeling in je werk heeft plaatsgevonden of dat je al jaren achter elkaar hetzelfde doet.
Als je in een sollicitatieprocedure al zover bent gekomen, dat je toekomstige werkgever investeert in een assessment, dan zal je cv wel in orde bevonden zijn. Je antwoorden over je ambities en motivatie om op deze functie te solliciteren zullen in deze fase echter nog zeer belangrijk gevonden worden. De interviewer wil graag weten wat jouw drijfveren zijn en waarom jij de vacante functie wilt gaan vervullen. Er zal waarschijnlijk gevraagd worden hoe je je carrière verder ziet (de bekende vraag ‘Waar zie je jezelf over tien jaar?’). Ook wordt er gekeken hoe enthousiast je bent over de nieuwe functie.
Uiteraard wil men graag dat je kwaliteiten aansluiten bij de competenties die van belang worden geacht voor de functie. Er zullen dan ook verschillende vragen over je competenties gesteld worden. Als naar bepaalde competenties gevraagd wordt, kun je die het beste toelichten met de STAR-methode. Je vertelt dan van een situatie (S) in het verleden wat je taak (T) was, welke actie (A) je ondernam waaruit die competentie blijkt en wat het resultaat (R) was.
Wat je ook kunt verwachten is dat naar je zwakke en sterke punten wordt gevraagd. Bereid daar dus ook een antwoord op voor.
Vaak is men ook geïnteresseerd in wie je privé bent. Daarom komen ook meestal vragen over je hobby’s en interesses aan de orde. Zorg dus dat je een leuke hobby paraat hebt of een interessante vrijetijdsbesteding. Vrijwilligerswerk doet het altijd goed, zeker als dat min of meer aansluit bij de functie die je wilt gaan vervullen.
Vaak vindt de afronding van het interview strak op de geplande tijd plaats. Meestal heb je nog meer onderdelen van je assessment te doen, dus uitloop is niet mogelijk.
Soms zegt de psycholoog bij de afronding al iets over zijn bevindingen, maar vaker zal er verwezen worden naar het assessmentrapport en de nabespreking van het assessment.
Het assessmentgesprek is een gesprek dat vaak na het goed afleggen van het assessment wordt afgenomen. Een bedrijf kan zal zelf bepalen of ze een assessmentgesprek willen of niet. Niet alle bedrijven kiezen voor een gesprek met psycholoog.
Als je weet waar het gesprek voor dient, namelijk het meten van bepaalde competenties, motivatie, et cetera. Dan weet je ook goed wat je moet doen om dit voor te bereiden. Zorg dat je voorbeelden hebt waaruit blijkt dat jij die competentie bezit. Als er in de vacature om leiderschap wordt gevraagd, bereid je dan voor met een voorbeeld waarin jouw leiderschap blijkt. Het beste is om meerdere voorbeelden te hebben.
Je kunt natuurlijk zonder enige voorbereiding het assessmentgesprek ingaan, maar je kunt je afvragen of dat nu wel zo slim is. Beter kun je je misschien van te voren verdiepen in de vragen die je waarschijnlijk gesteld gaan worden.
Bekijk dus je eigen cv nog eens door de ogen van een ander. Zijn de stappen die je genomen hebt logisch en zit er een bepaalde opbouw in? Wat ging er goed in je carrière tot nu toe en waar was je minder over te spreken? En wat heb je daarvan geleerd?
Denk ook over je competenties na: welke zijn belangrijk voor je nieuwe functie? Maak alvast een rijtje met competenties waar waarschijnlijk naar gevraagd gaat worden en bedenk hier voorbeelden bij die je met behulp van de STAR-methode kunt toelichten. En die sterke en zwakke punten kun je natuurlijk ook van te voren uitwerken, net zo als je loopbaanperspectief en je voorstelpitch.
Een specifieke manier om je competenties voor te bereiden is met de STAR (R) methode. STAR staat voor Situatie, Taak, Actie, Resultaat. De laatste R is voor Reflectie.
Hiermee beschrijf je jouw competenties door middel van een situatieschets, taak, actie en het behaalde resultaat. Je kunt dit aanvullen met wat je geleerd hebt van deze situatie en hoe je dit in de toekomst toepast. Bedenk goed dat psychologen veel mensen spreken, probeer dus persoonlijke voorbeelden te geven. Haal voorbeelden uit je persoonlijke leven, werk of hobby om je verhaal authentiek te maken.
Er zijn veel psychologen die hun diensten aanbieden om een vergelijkbaar gesprek voor te bereiden. Onze ervaring is dat als je de recruiter hebt weten te overtuigen van jouw competenties, ambitie en motivatie dat dit met de psycholoog ook zal lukken.
Als je jouw assessment goed hebt gemaakt, wordt je vaak door een bedrijf zelf uitgenodigd voor een assessmentgesprek. Dit gesprek voer je vaak met een van de werknemers en een psycholoog. Tijdens dit gesprek worden er verschillende vragen gesteld over hoe en wie je bent. Je kunt dit gesprek het beste voorbereiden door goed over bepaalden dingen na te denken. Waarom wil je deze baan en wat drijft jou om uit je bed te komen? Moet jij van tevoren een assessment maken? Bereid je dan voor met een van onze oefenpakketten. Moet jij meerdere soorten assessments maken, omdat je bijvoorbeeld bij meerdere bedrijven hebt gesolliciteerd? Kijk dan naar het Hellotest totaalpakket. Met dit pakket bereid jij je voor op ieder soort assessment.