-
Wat is een persoonlijkheidstest?
Een persoonlijkheidstest is een psychologische test waarbij door middel van vragenlijsten de persoonlijkheidskenmerken van iemand getest worden. Bedoeling van de test is om te achterhalen wat voor persoonlijkheid jij hebt. Als jij de test maakt in het kader van een sollicitatie wordt gekeken of je qua persoonlijkheid geschikt bent voor de functie waarop je gesolliciteerd hebt.
-
Waarom zijn werkgevers zo dol op persoonlijkheidstesten?
Een werkgever wil natuurlijk dat alle functies binnen zijn bedrijf vervuld worden door de juiste mensen. Als er een vacature ontstaat, kan het tijd en moeite kosten om voor die vacature een goede kandidaat te vinden. Een werkgever zal er alles aan doen om zich er van te verzekeren dat hij de beste kandidaat aanstelt. De beste kandidaat beschikt niet alleen over de beste papieren en de juiste werkervaring, maar moet ook als persoonlijkheid binnen de organisatie passen en geschikt zijn voor de functie. Dit wil hij het liefst op een objectieve manier vaststellen. Een persoonlijkheidstest kan hem daar bij helpen.
-
Wat kun je verwachten bij een persoonlijkheidstest?
Een persoonlijkheidstest bestaat uit vragen, soms héél veel vragen, over hoe jij bent, hoe je reageert in bepaalde situaties en hoe je je voelt. Achter iedere vraag staan twee of meer mogelijke antwoorden. Jij moet steeds aangeven welke van deze antwoorden het meest op jou van toepassing is. Vaak komen dezelfde vragen verschillende keren terug, maar dan met andere combinaties van mogelijke antwoorden. Zo wordt dan vastgesteld welk antwoord het meest bij jou past.
-
Wat voor soort vragen krijg je bij een persoonlijkheidstest?
De opzet van de test kan verschillend zijn, maar je krijgt altijd vragen over je gedragingen en je eigenschappen. Het kan zijn dat je een stelling voorgelegd krijgt, bijvoorbeeld ‘Ik begin altijd gelijk vol enthousiasme aan een nieuwe taak.’ Je moet dan aangeven in hoeverre deze stelling van toepassing is op jou, variërend van ‘helemaal’ tot ‘helemaal niet’. Je kunt ook vier beweringen voorgelegd krijgen waarvan jij dan moet aangeven welke het meeste op jou van toepassing is. Of je moet simpelweg ‘ja’ of ‘nee’ antwoorden bij een stelling, bijvoorbeeld: ‘Ik ben iemand die gemakkelijk contact maakt.’ Je wordt zo gedwongen bepaalde beslissingen te nemen, waarbij je geen nuance kan aanbrengen. Doordat er verspreid over de test vergelijkbare vragen worden gesteld, kan er toch een genuanceerd beeld ontstaan.
-
Zijn alle persoonlijkheidstesten hetzelfde?
Nee, niet alle persoonlijkheidstesten zijn hetzelfde. De vragen lijken bij alle testen op elkaar, maar niet bij alle testen wordt precies hetzelfde getest. De volgende vier testen worden vaak gebruikt:
- Myers-Briggs Type Indicator (MBTI), waarbij zestien verschillende persoonlijkheidstypen worden onderscheiden;
- Big Five-persoonlijkheidstest waarbij je persoonlijkheid wordt omschreven aan de hand van vijf hoofdeigenschappen (de ‘big five’);
- DISC-persoonlijkheidstest die uitgaat van vier persoonlijkheidskenmerken of persoonlijkheidsstijlen;
- De roos van Leary, waarbij acht gedragstypen worden onderscheiden.
-
Hoe wordt met een test vastgesteld wat voor persoonlijkheid je hebt?
Dat hangt een beetje van de soort test af. In het algemeen komt het er op neer dat een antwoord dat je geeft gekoppeld wordt aan een eigenschap waar op getest wordt. Als je bijvoorbeeld bij de stelling ‘Ik maak graag contact met andere mensen’ aangeeft dat dit ‘helemaal van toepassing’ op jou is, dan scoor je op de eigenschap ‘extraversie’. Doe je hetzelfde bij de andere vragen die gekoppeld zijn aan deze eigenschap, dan zal je hoog scoren op extraversie.
Vaak worden je antwoorden ook vergeleken met die van een normgroep en wordt er aangegeven hoe jij scoort ten opzichte van die groep.
-
Zijn er goede en foute antwoorden bij een persoonlijkheidstest?
In principe zijn er geen goede of foute antwoorden mogelijk. Het gaat immers om jouw persoonlijkheid. Als je eerlijk antwoordt hoe jij in een bepaalde situatie handelt, dan kan dat niet verkeerd zijn. Wat natuurlijk wel speelt, is dat voor een bepaalde functie bepaalde antwoorden wenselijk worden geacht. Als je solliciteert op een functie waarbij je bij klanten langs moet en je aangeeft dat je contact met anderen niet echt leuk vindt, dan zal dat niet in je voordeel werken.
-
Welke persoonlijkheidskenmerken zoekt een werkgever?
Naar welke persoonlijkheidskenmerken een werkgever op zoek is, hangt sterk af van het bedrijf en van de functie waarop je solliciteert. Voor een controller zal waarschijnlijk ‘zorgvuldigheid’ erg op prijs worden gesteld. Is voor de functie belangrijk dat je goed in een team functioneert, dan zal waarschijnlijk ‘extraversie’ hoog op de wensenlijst staan.
-
Kun je smokkelen bij een persoonlijkheidstest?
Heb je eigenschappen waarvan je zelf denkt dat ze niet passend zijn voor de functie, dan kun je natuurlijk proberen om die te verbloemen tijdens de test. De vraag is of dat slim is. Als je al niet door de mand valt tijdens de test, omdat bepaalde vragen op verschillende manieren herhaald worden, dan is de kans toch groot dat dat later gebeurt. Als een eigenschap erg belangrijk wordt gevonden voor de functie en jij hebt hem niet, dan is de kans groot dat je in je nieuwe baan niet goed zal functioneren. Daar kun je dan maar beter eerder achter komen.
-
Is de uitslag van een persoonlijkheidstest van doorslaggevend belang bij je sollicitatie?
Of je ergens wel of niet wordt aangenomen, zal altijd een optelsom zijn van alle verschillende indrukken die je hebt achtergelaten. Dus je opleiding en werkervaring, je gevoerde gesprekken, de uitslagen van de andere assessmentonderdelen én de uitslag van je persoonlijkheidstest. Als er geen heel extreme dingen uit je persoonlijkheidstest komen, zal de uitslag zelden de doorslag geven of je wel of niet wordt aangenomen. Het kan natuurlijk wel zijn, dat er aan het einde van het sollicitatieproces twee gelijkwaardige kandidaten zijn overgebleven. Als die andere kandidaat dan net wat beter scoort op eigenschappen die door de werkgever belangrijk gevonden worden, kun je door de persoonlijkheidstest alsnog afgewezen worden.
Ook komt het voor dat een persoonlijkheidstest juist in het begin van de selectieprocedure wordt gebruikt om een schifting te maken in een grote hoeveelheid kandidaten.
-
Kun je oefenen voor een persoonlijkheidstest?
Als je een capaciteitstest moet ondergaan, heeft oefenen altijd zin. Je went aan de vraagstelling en wordt bedreven in het oplossen van de opgaven. Bij een persoonlijkheidstest gaat dat niet op. Doordat er geen goede en foute antwoorden zijn, kun je ook niet oefenen hoe je de vragen moet beantwoorden. Maar natuurlijk kun je altijd vooraf een oefentestje maken, zodat je weet wat je te wachten staat. Dat scheelt misschien zenuwen tijdens de eigenlijke test. Het is daarnaast vooral belangrijk goed stil te staan bij de eigenschappen die je zelf hebt waarvan je denk dat ze belangrijk zijn voor de functie. Probeer vragen hebben die op deze eigenschappen betrekking hebben in te vullen. Belangrijk: durf ook extreem te zijn in je antwoord. Als je alleen maar “gemiddeld” of “ik weet niet” invult, kunnen ze niks met jouw uitslag.
-
Hoe betrouwbaar is de uitslag van een persoonlijkheidstest?
De uitslag van de persoonlijkheidstest is voor honderd procent gebaseerd op de antwoorden die jij hebt gegeven. In die zin is de uitslag van de test betrouwbaar. Als het goed is, herken je jezelf dan ook in de uitslag. Maar de test is gebaseerd op een beperkt aantal vragen, dus er kan nooit een volledig beeld van jou gegeven worden.
Komt de uitslag niet overeen met wat je verwacht had? Denk dan nog eens goed na over hoe je handelt in bepaalde situaties. Misschien heb je tijdens de test niet alles zorgvuldig doorgelezen en alles niet helemaal goed ingevuld. Het kan ook zijn dat je in werkelijkheid anders reageert dan dat je van je zelf dacht. Praat hier dan eens over met collega’s of vrienden en vraag wat zij van de uitslag van de test vinden. Je kunt de uitslag zo gebruiken om meer over jezelf te weten te komen. Heb je voor een bepaalde functie competenties nodig waarover je volgens de test niet beschikt, dan kun je proberen deze te ontwikkelen.
