Een persoonlijkheidstest kan inzicht geven in je eigenschappen en gedragskenmerken (jouw persoonlijkheidstrekken). Vaak maakt een persoonlijkheidstest deel uit van een assessment dat je moet ondergaan in een sollicitatieprocedure. Er zijn verschillende soorten testen beschikbaar, die allemaal met vergelijkbare vragenlijsten werken.
Hier vind je informatie over de veelgebruikte persoonlijkheidstesten.
“Specifieke voorbereiding op alle soorten assessments, alleen bij Hellotest.”
Corstiaan Smit – assessment trainer
Een werkgever die jou een assessment laat ondergaan, wil meestal niet alleen weten hoe intelligent je bent en of je de juiste ervaring hebt, maar ook hoe je als persoon bent en of je in het team past.
Om daarachter te komen, krijg je daarom bij een assessment vaak ook een persoonlijkheidstest. Het bedrijf heeft voor de functie een specifiek persoonlijkheidsprofiel geschetst, en met de test komen ze erachter of jouw persoonlijkheidstrekken hierbij passen. Hoe je bent en hoe je op een bepaalde situatie reageert, moet namelijk aansluiten bij de functie. Voor bepaalde functies is het bijvoorbeeld van belang dat je gemakkelijk contacten legt met andere mensen. Als dit helemaal niet in je zit, is zo’n functie waarschijnlijk niet passend voor jou.
Omdat een test bestaat uit standaardvragen, komt daar niet precies uit naar voren hoe jij bent en hoe je functioneert, maar de werkgever krijgt wel globaal een indruk van wat voor iemand jij bent of zegt te zijn en of je past in het persoonlijkheidsprofiel dat het bedrijf zoekt.
Een persoonlijkheidstest kan niet alleen worden gebruikt bij een sollicitatieprocedure, maar bijvoorbeeld ook bij een studiekeuze- of loopbaanadvies of bij teambuildingactiviteiten. Natuurlijk kun je ook gewoon zelf een persoonlijkheidstest maken, omdat je nieuwsgierig bent naar jouw persoonlijkheidsprofiel.
Er zijn verschillende soorten persoonlijkheidstesten waarmee je te maken kunt krijgen. Deze vertonen echter onderling grote overeenkomsten: je gedrag en eigenschappen worden getest door middel van persoonlijkheidsvragenlijsten. Je moet per vraag aangeven wat het meest op jou van toepassing is. Dezelfde soort vragen komen steeds terug, vaak met andere combinaties van antwoorden. Veel kandidaten ervaren het als een wat saaie test, omdat het veel vragen zijn met weinig variatie.
De opzet van de vragen kan verschillen. Er zijn drie veelgebruikte manieren van vragen.
Voorbeeld:
‘Ik ontmoet graag nieuwe mensen’. Daarachter moet je een van de volgende hokjes aankruisen: helemaal niet akkoord, niet akkoord, weet niet, akkoord, helemaal akkoord.
Voorbeeld:
Voorbeeld:
Ik loop altijd voorop met nieuwe ontwikkelingen: ja of nee.
Basis voor veel van de persoonlijkheidstesten is de persoonlijkheidstheorie van Carl Gustav Jung, die leefde van 1875 tot 1961. Deze Zwitserse psychiater en psycholoog gebruikte zijn persoonstheorie zelf bij zijn psychotherapiesessies. Hij wilde met behulp van de psychotherapie bij zijn patiënten een evenwicht zien te krijgen tussen de uitersten van de verschillende functies en levenshoudingen die hij had beschreven. Zijn psychologische typering was dus niet bedoeld om mensen labels te geven.
In zijn boek ‘Psychologische typen’ schreef Jung dat er vier psychologische functies zijn, namelijk ‘denken’ en ‘voelen’ (de rationele functies) en ‘gewaarwording’ en ‘intuïtie’ (de irrationele functies). Daarbij deelde hij mensen naar levenshouding in ‘introvert’ of ‘extravert’ in. Jung ging er van uit dat ieder mens een dominante levenshouding en een primaire psychologische functie heeft, die samen leiden tot een bepaald persoonlijkheidstype. Zo kwam hij tot acht typen mensen:
Zoals gezegd, de vraagstelling bij de verschillende soorten testen lijkt op elkaar, maar wát er precies getest wordt, kan per soort test verschillen. Testen die tegenwoordig veel worden gebruikt, zijn:
De Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) is een vragenlijst die in de jaren veertig is ontwikkeld door moeder en dochter Katherine Briggs en Isabel Myers aan de hand van het boek ‘Psychologische typen’ van Jung. Bij de MBTI wordt je persoonlijkheid beschreven aan de hand van vier dimensies, die aangegeven worden met een letter. Het gaat dan om:
Zestien persoonlijkheidstypen volgens MBTI
Bij elke dimensie krijg je de letter toegekend die het meest overeenkomt met jouw manier van denken en handelen bij deze dimensie. Door de vier dimensies te combineren krijg je een persoonlijkheidscode van vier letters die jouw persoonlijkheid weergeeft. Er zijn op deze manier zestien verschillende persoonlijkheidstypen te onderscheiden. Zo kun je bijvoorbeeld INFP zijn: introvert, intuïtief, voelend en waarnemend. Vaak wordt aan alle persoonlijkheidstypen een naam toegekend, die al een beeld geeft van de soort persoonlijkheid die er achter schuil gaat. Deze namen zijn echter niet gestandaardiseerd. Voor bijvoorbeeld INFP kun je tegenkomen: harmoniezoeker, verklaringgever, idealist en bemiddelaar.
De Big Five-persoonlijkheidstest is gebaseerd op de theorie dat je persoonlijkheid is te omschrijven aan de hand van vijf hoofdeigenschappen (de ‘big five’). Deze vijf hoofdeigenschappen, die zijn bepaald met wetenschappelijk onderzoek, zijn: extraversie, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit, vriendelijkheid en openstaan voor ervaringen. Met de test wordt gekeken in hoeverre jij deze vijf eigenschappen in je hebt. De methode van de Big Five lijkt veel op die van de MBTI, alleen het aantal dimensies waarnaar gekeken wordt verschilt (vijf in plaats van vier).
De DISC-persoonlijkheidstest gaat uit van vier persoonlijkheidskenmerken of persoonlijkheidstrekken, die iemand kunnen beschrijven. Het gaat dan om de kenmerken/stijlen dominant (D), invloedrijk (I), stabiel (S) en consciëntieus (C). Volgens deze methode zijn deze vier stijlen in ieders persoonlijkheidsstructuur aanwezig, maar verschilt de mate waarin ze aanwezig zijn per mens. De stijl die vooral aanwezig is, is je hoofdstijl en die bepaalt vooral hoe je bent en wat je doet. Per hoofdstijl wordt dan ook een karakterbeschrijving gegeven. De verschillende hoofdstijlen worden meestal ook in een kleur weergegeven. Dominant is dan rood, invloedrijk is geel, stabiel is groen en consciëntieus is blauw.
De interpersoonlijkheidstest ‘De roos van Leary’ is gebaseerd op onderzoek door onder andere de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary naar gedragspatronen en de voorspelbaarheid daarvan. Met behulp van de test wordt vastgesteld wat het voorkeursgedrag van iemand is. Aan de hand van je antwoorden op de testvragen wordt bepaald in hoeverre verschillende gedragstypen op jou van toepassing zijn (jouw persoonlijkheidsprofiel). De resultaten worden grafisch weergegeven in de ‘roos van Leary’: een cirkel die is onderverdeeld in acht sectoren.
Elke sector op de roos van Leary staat voor een bepaald gedragstype: leidend, helpend, meewerkend, volgend, teruggetrokken, opstandig, aanvallend en concurrerend. In de sectoren kan worden aangegeven hoe jouw score is op de gedragstypen. Hoe hoger je op een bepaald gedragstype scoort, hoe verder naar de buitenkant van de cirkel je resultaat ligt. Er ontstaat dus een soort grafiekje in de cirkel met pieken en dalen, waardoor je kunt zien hoe jij je (volgens de test) gewoonlijk gedraagt.
Behalve genoemde persoonlijkheidstesten zijn er ook nog andere testen in omloop. Over het algemeen zijn deze testen gebaseerd op bovenstaande testen en vertonen ze er grote overeenkomsten mee.